Terapia behawioralna (ang. behavior therapy)
Obejmuje wszystkie metody terapeutyczne wykorzystujące podstawowe procesy uczenia się: warunkowanie klasyczne i warunkowanie sprawcze oraz uczenie się przez obserwację w celu zmiany zachowań klientów. Terapia behawioralna zakłada, że objawy zaburzeń psychicznych są nabywane dokładnie w taki sam sposób, jak inne zachowania, tj. jako efekt procesu uczenia się. Zasadniczym celem terapii behawioralnej jest rozwijanie zachowań pożądanych i redukowanie zachowań niepożądanych oraz generalizacja i utrzymanie efektów terapii.
Terapia behawioralna należy do jednych z najskuteczniejszych form psychoterapii. To co ją wyróżnia to:
- naukowe podstawy – jest efektem tysięcy badań nad procesami uczenia się, prowadzanych od przeszło 100 lat),
- dowiedziona skuteczność (na liście skutecznych i prawdopodobnie skutecznych terapii, przygotowanej przez Amerykańskie Towarzystwo Psychologiczne większość stanowią terapie behawioralne https://div12.org/treatments/
- dostosowanie metod do specyficznych problemów i zaburzeń,
- stosunkowo krótki czas trwania terapii,
- możliwość wykorzystania terapii behawioralnej nie tylko do zmiany zachowań problemowych, ale i do podnoszenia jakości życia i pracy (np. samozarządzanie, systemy motywacyjne).
Formalnie nie obowiązuje ujednolicona relacja między terapią behawioralną a powiązanymi z nią stosowaną analizą zachowania i modyfikacją zachowania. Niekiedy pojęcia te są używane zamiennie jak również w literaturze anglojęzycznej modyfikacja zachowanie ujmowana jest jako najszersza kategoria, na którą składają się:
- terapia behawioralna, rozumiana wąsko jako podejście terapeutyczne bazujące na warunkowaniu klasycznym,
- stosowana analiza zachowania, która wykorzystuje warunkowanie sprawcze,
- różne rodzaje terapii poznawczo-behawioralnych (np. Racjonalna terapia emocjonalno-behawioralna, Terapia poznawcza Becka, Racjonalna Terapia Zachowania, Terapia Akceptacji i Zaangażowania, Terapia Dialektyczno-Behawioralna).